Akalazya, yemek borusundaki hareket bozukluğu olarak tanımlanabilecek bir hastalıktır. Bu hastalığın tanısında ortaya çıkan belirtiler arasında, yemek borusunun alt ucundaki kas dokusunun işlevini yitirmesi yer alır. Yemek borusunun gevşemesini sağlayan dokular hastalıkla birlikte yok olmaktadır. Böylelikle yemek borusu sürekli kasılmış vaziyette kalır. Nedeni tam olarak bilinmeyen ve başka hastalıklarla karıştırılabilen akalazya, doğru tanının konulması durumunda tedavisi zor olmayan bir rahatsızlıktır. Sıklıkla karıştırıldığı hastalıkların başında yemek borusu kanseri yer almaktadır. Ancak son yıllarda tıptaki gelişmeler, hastalığın cerrahi müdahale gerektirmeden tedavi edilmesini ve kolayca tanı konmasını mümkün kılmaktadır.

Bir milyonda 4 kişide görülen bu hastalığa Türkiye'de yaklaşık 300 kişinin yakalandığı bilinmektedir. Akalazya, reflü hastalığının tam tersi bir özellik taşır. Reflü hastalığında yemekler yukarı doğru hareket ederken, akalazya hastalığında kapakçıklar kasılı durumda olduğundan yemekler aşağı doğru hareket eder fakat mideye inemez.

Hastalığın belirtileri arasında:

yer alır. Ayrıca birçok hastanın göğüs ağrısı şikayetinde bulunduğu da gözlenmiştir.

Yutma güçlüğü ile başvuran hastaların özellikle baryumlu özofagus pasaj grafisi istemesi önemlidir. Akalazya, başka hastalıklarla sıklıkla karıştırılan bir hastalıktır. Baryumlu grafi, baryumun mideye geçiş süresi, yemek borusundaki hava ve sıvı seviyesi, yemek borusundaki genişleme gibi konular hakkında bilgi verecek; ayrıca yemek borusunun alt kısmında hastalığın varlığında görülebilecek kuş gagası gibi daralma, yemek borusunun mide alt cebinde kaybolması, baryumun içinden yağan kar gibi görünen gıdaların varlığı hastalığın teşhisini kolaylaştıracaktır. Doktorun uygun gördüğü durumlarda endosonografi ve bilgisayarlı mide tomografisi istenebilir. Hastalığın ilk teşhisi 1674 yılında Sir Thomas Willis tarafından yapılmış ve hasta kişi, balina kemiği ile daralmış olan yemek borusu genişletilerek tedavi edilmiştir.

Hastalığın seviyesi, süresi ve boyutuna göre son yıllarda yaygınlaşan balon yönteminden ilaçla tedaviye ve en son olarak da cerrahi müdahaleye kadar birçok farklı tedavi uygulanmaktadır. 2010 yılından bu yana Türkiye'de 12 kişi üzerinde uygulanan endoskopik balon uygulaması POEM (Peroral Endoskopik Myotomi) başarılı sonuçlar vermiştir. Herhangi bir cerrahi operasyon olmadan yapılan işlem sonucunda hastalar 3 gün içerisinde normal hayatlarına geri dönebilmiştir. İki kez endoskopik balon uygulaması yapılan ve başarılı sonuç alınamayan hastalarda ise cerrahi tedaviye gidilir. Cerrahi olarak uygulanan yöntemin adı laparoskopik modifiye heller miyotomisidir. Hem açık ameliyat hem de kapalı ameliyat olarak yapılabilir. Burada kararı etkileyen hastalığın geçmişi ve inatçılık derecesidir. Hastalığın tedavisi ne şekilde olursa olsun yüzde 96 oranında başarılı sonuçlar verir.

Bol proteinli, enerjisi yüksek, posası az, ezme şeklindeki yumuşak besinler tüketilmelidir. Azar azar fakat sık sık yemek yenmeli, mukozayı eriten sirke, hardal, çay, kahve gibi gıdalardan uzak durulmalıdır. Soğuk içeceklerden de uzak durulmalıdır.