Ülseratif kolit, kalın bağırsakta gelişen iltihaplı bir hastalıktır. Bu rahatsızlık sadece kalın bağırsakları etkiler ve bu bölgede ülserlerin gelişmesine ve kanamaya neden olur. Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlığı olan bireylerin kalın bağırsaklarında bulunan bazı mikroorganizmalar veya yiyeceklerle alınan bazı maddelere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ancak bu tepkilerin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır.

Ülseratif kolit belirtileri arasında en belirgin olanı, kanlı ve mukuslu ishaldir. Hastalar gün içinde 1-2 kez dışkılama ihtiyacı duyabileceği gibi, hastalığın şiddetine bağlı olarak bu sayı 15-20 defaya kadar çıkabilir. Diğer belirtiler arasında erken yorulma, kan kaybına bağlı olarak halsizlik ve çarpıntı bulunur. Nadiren hastalarda eklem, göz, cilt ve karaciğer sorunları da görülebilir.

Bağırsaklarda kanamaya neden olan her hastalık, ülseratif kolit belirtileri ile karışabilir. Hastalığın ilk belirtilerinde, kalın bağırsakların ülserli hastalıklarıyla karışabilir. Ayrıca Crohn hastalığında da ülseratif kolit ile karışıklık olabilir. Crohn hastalığı sadece sindirim sistemini değil, aynı zamanda kalın bağırsakları da etkileyebilir. İleri yaştaki kişilerde dışkıda kan ve mukus bulunması ülseratif kolit varlığını düşündürebilir.

Ülseratif kolit, ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir. Ancak ilaç tedavisi hastalığı tamamen yok edemez. Bu rahatsızlık genellikle alevlenme ve sakinleşme dönemleriyle yaşanır, bu yüzden ilaç tedavisi yaşam boyu devam ettirilmelidir. Uzun süreli iyilik hali durumunda ilaçların kesilmesi gündeme gelebilir, ancak bu kararı doktor ve hasta birlikte vermelidir.

Ülseratif kolit kontrol altına alınamazsa, infliximab ve siklosporin gibi ilaçlar kullanılabilir. Kullanılan ilaçların yan etkileri nedeniyle doktor denetiminde alınması gerekir.

Ülseratif kolit sadece kalın bağırsakları tuttuğu için, kalın bağırsağın alınmasıyla tedavi edilebilir. Ancak cerrahi müdahalede kalın bağırsağın tamamının çıkarılması gerekir. Bu yöntemin bazı sorunlara neden olabileceği dikkate alınarak, hastaların yeterince bilgilendirilmesi gerekir. Cerrahi uygulamaya karar vermek için, uygulanan tedaviden sonuç alınamaması, ilaçların yan etkilerinin kontrol altına alınamaması, bağırsaklarda delinme veya kanser riskinin oluşması yeterlidir. Hastaların ilaç tedavisini istememesi ya da cerrahi tedaviyi tercih etmesi halinde de bu yöntem uygulanabilir.

Ülseratif kolit hastaları genellikle hamile kalıp kalamayacaklarını merak ederler. Ancak buna engel olacak bir durum bulunmamaktadır. Hamileliğin hastalığın kontrol altına alındığı dönemde gerçekleştirilmesi daha uygun olur. Aktif rahatsızlık döneminde hamilelikte düşük ve erken doğum riski gelişebilir. Hastalar hamilelik süresince ilaç tedavisine devam edebilir, ancak yan etkisi olan ilaçlar doktora danışılarak kullanılmalıdır.

Ülseratif kolit hastalarında bağırsak kanseri gelişme riski artar. Hastalığın uzun sürmesi ve şiddetli olması durumunda bu risk daha da fazladır. Ülseratif kolit rahatsızlığı 10 yıl kadar devam ettiğinde, kanser gelişimi daha fazla olur. Bu nedenle hastaların belli aralıklarla kolonoskopik takibe alınması gereklidir.