Gastrit, mide mukozasının iltihaplanması durumudur. Bu iltihaplanma, çeşitli sebeplerle oluşabilir ve akut veya kronik olarak sınıflandırılabilir.

Helicobacter pylori, kronik gastritin en yaygın nedenidir. Bu spiral şekilli bakteri, mide mukozasını örten mukus tabakasının altına yerleşir ve burada iltihap oluşturur. HP, mide asidinden korunarak yaşamını sürdürür ve hem salgıladığı toksinlerle hem de vücudun immün yanıtıyla mukus tabakasını zayıflatarak mide mukozasını asit ve diğer faktörlere duyarlı hale getirir.

Bu tür ilaçlar, mide mukozasındaki koruyucu mekanizmaları zayıflatarak gastrite yol açabilir. Oluşan gastrit, sessizce geçebilir veya kronik formda ve ülser/kanama gibi komplikasyonlarla seyredebilir.

Bağışıklık sistemi, bazı durumlarda kendi doku ve organlarına saldırabilir. Bu durumda mide mukozasındaki bazı hücreler hedef olabilir ve kronik gastrit ile mide mukozasında asit salgılayan hücrelerin kaybına neden olabilir. Ayrıca demir ve B12 vitamini eksikliğine bağlı kansızlık da görülebilir.

Alkol ve diğer kimyasal maddeler, mide mukozasında hasarlanma oluşturabilir. Normal dozda ve aç karna içilmediğinde, alkolün belirgin bir gastrit oluşturması beklenmez.

Midenin iç yüzünü kaplayan mukozal kıvrımların inflamasyon nedeniyle kabalaşması ve genişlemesi durumunda ortaya çıkan gastrit türüdür. Bu tür gastritin bir çeşidi Menetrier hastalığı olarak bilinir.

Gastritin belirtileri, akut veya kronik olmasına göre değişir. Akut gastritte karın üst kısmında ağrı, gaz, geğirme, yanma, ekşime, bulantı ve kusma gibi bulgular görülürken; kronik gastritte ağrı daha az belirgin olup yemek sonrasında şişkinlik ve dolgunluk hissi, erken doyma, bulantı hissi, geğirme, iştahsızlık ve ağızda kötü tat gibi dispeptik yakınmalar daha sık görülür.

Hastadan ayrıntılı bir hikâye alınması ve dikkatli bir beden muayenesi sonrasında, gastritten şüphelenildiğinde doktorunuz size şikayetlerinizi hafifletecek bir tedavi düzenleyebilir. Kesin teşhis için endoskopi (gastroskopi) yapılarak mukozanın görülmesi ve patolojik inceleme için doku örneği alınması (biyopsi) gerekir.

Helicobacter pylori'nin sebep olduğu kronik gastrit zemininde mide ve onikiparmak bağırsağı ülseri, lenfoma ve mide kanseri gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. HP enfeksiyonu, Dünya Sağlık Örgütü tarafından birinci derece kanserojen faktörler arasında kabul edilmiştir. Aspirin ve antiromatizmal ilaçların sebep olduğu gastrit bazen ciddi olabilen kanamalarla birlikte olabilir.

Gastritin tedavisi, sebebe göre yapılır. Çoğu zaman mide asidinin azaltılması şikayetlerin hafiflemesini sağlar. HP pozitif bulunan olgularda bakterinin temizlenmesine yönelik antibiyotik tedavisi uygulanır. Aspirin ve antiromatizmal ilaçlar kullanan hastalarda bu ilaçların kesilmesi önerilir. Daha özel gastrit tiplerinde ve komplikasyon gelişen vakalarda sebebe yönelik tedavi yöntemleri uygulanır.