Mide yaraları, tıbbi adıyla ülser, sindirim kanalının mide öz suyu ile temas eden kısmında meydana gelen yaralardır. Yemek borusu ile midenin birleşme bölgesinde, midede ve mideden hemen sonra gelen onikiparmak bağırsağında görülür. En sık onikiparmak bağırsağı ülserine rastlanır. Ancak son yıllarda ağrı kesici ilaçların yaygın kullanımı nedeniyle mide yaraları sıklığı da artmıştır. Tüm insanların %5-10'unda hayatlarının bir döneminde mide yaraları gelişir. Bu durum sık görülmesine rağmen genellikle ölümcül değildir. Mide yaralarının erkeklerde görülme oranı kadınlara göre daha fazladır.

Mide yaralarının oluşumunda birden fazla etken mevcuttur. En önemli etken, mide öz suyu ve içerdiği asit pepsin gibi maddelerin mide duvarına zarar vermesidir. Bunun yanı sıra, bu etkenlere karşı mideyi koruyan PG ve mukus gibi bileşimlerin azalması da mide duvarını asidin etkisine karşı savunmasız bırakarak mide yaralarına yol açabilir. Mide yaralarının oluşumuna yol açan bazı dış etkenler de bulunmaktadır. Bu nedenler arasında en sık rastlanan durumlar:

Helicobacter pylori, son zamanlarda mide yaralarının oluşumunda oldukça etkili olduğu saptanan bir bakteridir. Bu bakterinin mideden uzaklaştırılmasına yönelik ilaç tedavileri, hem mide yaraları hastalığının iyileşmesini hızlandırmakta hem de ülserin tekrarlamasını büyük ölçüde engellemektedir.

Mide yaralarında en sık belirti gösteren ağrıdır. Ağrılar tırmalanma ve yanma şeklinde olabilir. Hastaların büyük bir kısmında bu tür ağrılar görülür. Mide yaralarında özellikle tedaviye gereken önem verilmediğinde dört ana komplikasyon gelişebilir. Bunlar:

Mide yaraları ilk olarak mide ağrıları ve mide ekşimesi hissi ile ortaya çıkmaktadır. Hasta sürekli ağzında ekşi bir tat hissi ile karşılaşır ve tat alma duyusu normal bir bireye göre hassas değildir. Hastanın dil rengi, normal insanlara göre daha koyu bir renge bürünür. Karnın üst kısımlarında ağrılar ve acı hissi meydana gelir. İlk süreçte ortaya çıkan bu belirtiler sonrasında tedavi için doktora başvurulmazsa, hasta her yemekten sonra ağrılara maruz kalır. Aşırı terleme ve baş dönmesi hastalığın ikinci aşamasında oluşmaya başlar. Daha sonra kusmalar meydana gelir. Çoğu zaman hastanın ağzından kan gelebilir, bazı hastaların dışkılarında kan görülebilir ve hastalık bu süreçte artık ilerlemiş duruma gelmiştir ve tedavisine bir an önce başlanması gerekmektedir.

Mide yaralarında kesin teşhis endoskopik ve radyolojik incelemeler ile konur. Endoskopi, bir hortum vasıtasıyla mide ve onikiparmak bağırsağının görülmesidir. Endoskopi tanısının değeri çok daha yüksek olan bir yöntemdir ve bu işlem sırasında biyopsi yani parça alma imkânı da vardır. Radyolojik inceleme ise mide filmidir. Nispeten ucuz olan ve kolay uygulanan bir yöntemdir. Ancak %20 oranında var olan bir ülser, radyolojik inceleme sonucunda gözden kaçabilir. Hangi yöntemin ilk olarak tercih edileceği doktora, hastaya ya da tetkiklerin maliyetine göre değişiklik gösterebilir.

Mide yaralarının tedavi amaçları, oluşan ağrının geçirilmesi, mide yaralarının iyileşmesinin hızlandırılması ve tekrarının önlenmesi içindir. Tedavi süreci cerrahi tedavi ve ilaç tedavisi olarak ikiye ayrılır. İlaç tedavisi çok yönlü bir tedavi türüdür. Bu tür bir tedavide mideyi koruyan faktörlerin etkisini artıran ilaçlar, mide asidini azaltıcı ilaçlar ve Helicobacter pyloriye karşı kullanılan ilaçlar kullanılmaktadır. Cerrahi tedavi ise günümüzde daha çok komplikasyonlar geliştiğinde tercih edilen bir yöntemdir.

Bu konu ile ilgili olarak en doğru kararları doktorunuzdan alabilirsiniz fakat mide yaraları olanlara genel olarak önerilen bazı beslenme alışkanlıkları bulunmaktadır.